Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1768/95 z dnia 24 lipca 1995 r., ustanawiające przepisy wykonawcze w zakresie odstępstwa rolnego przewidzianego w art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2605/98 z dnia 3 grudnia 1998 r., zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1768/95, ustanawiające przepisy wykonawcze w zakresie odstępstwa rolnego przewidzianego w art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin

Aby przybliżyć Państwu istotę ochrony wyłącznego prawa do odmian roślin, zapraszamy do lektury skrótu naszego artykułu, który ukazał się kilkakrotnie drukiem w prasie branżowej oraz na portalach rolniczych.

„OCHRONA WYŁĄCZNEGO PRAWA A POSTĘP ODMIANOWY”

Postęp odmianowy
Hodowla twórcza zmienia rośliny, dostosowując je do potrzeb człowieka i środowiska – na tym polega postęp odmianowy, który jest siłą napędową rolnictwa. Zasoby ziemi uprawnej maleją (obecnie jest to tylko 0,25 ha/os.), dlatego od powierzchni upraw ważniejsza jest ich wydajność.
Wydajność, będąca podstawą bezpieczeństwa żywnościowego społeczeństwa, co najmniej w 50% jest zasługą postępu odmianowego. Nowe odmiany roślin rolniczych to znamię innowacyjności w rolnictwie, wymaganej także w hodowli, która te odmiany tworzy. Innowacje w hodowli finansuje rynek dzięki ochronie praw intelektualnych do odmiany.

Ile kosztuje hodowla roślin?
Aby otrzymać odmianę o wymaganych parametrach, hodowca wzmacnia lub osłabia określone cechy dziedziczne rośliny. Firmy hodowlane zajmują się również hodowlą zachowawczą już istniejących odmian, produkując elitarny materiał siewny o cechach w najwyższym stopniu odpowiadających wzorcowi odmiany.
Prace nad nową odmianą zwykle trwają ok. 10 lat, wiele z nich wykonywanych jest ręcznie. 2-3 lata zajmuje sama procedura rejestracji odmiany. Nie jest to mało, tym bardziej, że w większości przypadków największy popyt na nową odmianę trwa tylko ok. 5 lat.
Hodowla wymaga ogromnych nakładów finansowych. Niezbędna jest aparatura laboratoryjna, sprzęt polowy i specjalistyczne pomieszczenia. Kosztowny jest dostęp do zasobów genetycznych roślin, nowoczesne technologie oraz wykształceni pracownicy. Wyhodowanie odmiany, jej rejestracja i ochrona prawna kosztują kilka milionów zł.

Ochrona wyłącznego prawa
Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin oraz Rozporządzenie Rady (WE) NR 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin pozwalają hodowcy objąć nową odmianę rośliny uprawnej ochroną wyłącznego prawa – dzięki temu może on na odmianach zarabiać, sprzedając licencje. Licencje i opłaty za siew materiału z własnego zbioru odmiany prawnie chronionej w ramach przywileju tzw. odstępstwa rolnego są głównym źródłem finansowania rozwoju hodowli, niezbędnego do prac nad nowymi odmianami.
Nowe odmiany to nie tylko wyższa wydajność, lecz także lepsze przystosowanie do warunków glebowych, odporność na choroby lub trudne warunki klimatyczne. Anomalie pogodowe to dziś zmora rolników. Jedynym sposobem na zmiany klimatu jest stworzenie odmian roślin bardziej odpornych na suszę czy też wymarznięcia – to właśnie zadanie hodowli roślin rolniczych.

(Agencja Nasienna Sp. z o.o.)